Waarom een proof of concept onmisbaar is bij de ontwikkeling van een digitaal product

Opdrachtgevers benaderen ons vaak met de vraag om een digitaal product te ontwikkelen dat een significante bijdrage moet gaan leveren aan de optimalisatie voor een bepaald proces binnen de organisatie. Om vooraf te bepalen of de betreffende digitale oplossing haalbaar is, starten wij altijd met een proof of concept (PoC). We bespreken wat deze fase precies inhoudt, de redenen achter deze aanpak en waarom dit van belang is.

De verschillende fases van het ontwikkelingsproces

Wanneer je met een ontwikkelaar om tafel gaat zitten om te praten over het ontwikkelen van een digitaal product, vliegen de volgende termen je om de oren als het gaat over het ontwikkelingsproces van een product: proof of concept, prototype, pilot en minimum viable product (MVP). Er is vaak verwarring over deze termen. Hoewel er overlappingen zijn tussen deze fasen, volgen ze een specifieke volgorde in het ontwikkelingsproces.

1. Proof of concept
   Het ontwikkelingsproces begint met een proof of concept, waarbij wordt onderzocht of een idee uitvoerbaar is.
2. Prototype
   In het geval van een prototype gaan we een stap verder en wordt het concept grofweg uitgewerkt, vaak binnen een afgesloten omgeving. Hierbij ligt de nadruk nog niet op de details, maar vooral op het overkoepelende concept.
3. Pilot
   Een pilot vertegenwoordigt een verdere stap in het ontwikkelingsproces. Het kan worden beschouwd als een eerste werkzame testversie van het product. Tijdens deze fase wordt doorgaans samengewerkt met een testgroep om feedback en suggesties voor verbeteringen te verzamelen.
4. MVP
   Het minimal viable product (MVP) vormt de laatste fase van de ontwikkelingscyclus. Een MVP is een vroege, gestripte versie van het uiteindelijke product, met alleen de meest essentiële functionaliteiten om gevalideerde inzichten over het product te verkrijgen.

De functie van een proof of concept

Een proof of concept is een onmisbare stap in de ontwikkeling om uiteindelijk tot een product te komen. Zoals benoemd wordt in deze fase de technische haalbaarheid van een concept of idee gevalideerd. De focus ligt dus niet op het onderzoeken van de manier waarop een product ontwikkeld moet worden. Maar uitsluitend op het beoordelen of het technisch haalbaar is om te ontwikkelen. Daarnaast biedt het inzicht om potentiële risico’s te verminderen, functionaliteiten te testen en kosten te besparen waar mogelijk. Het is essentieel om belangrijke stakeholders te betrekken gedurende deze fase. Door deze stap als eerste te doorlopen in het ontwikkelproces van een product, leg je een goede fundering voor een succesvol en efficiënt digitaal product dat gaat voldoen aan alle behoeften van belanghebbenden.

Risicovermindering

Zoals aangegeven is een belangrijke reden om een proof of concept te maken voor een product het verminderen van risico’s. Door een beperkte versie van het product te bouwen en te testen, kunnen ontwikkelaars potentiële problemen en uitdagingen identificeren voordat ze zich op een grotere, duurdere implementatie storten. Een proof of concept helpt bij het identificeren van technische obstakels, integratieproblemen en andere uitdagingen die anders pas laat in het ontwikkelingsproces zouden kunnen opduiken, waardoor kostbare herwerkingen worden voorkomen.

Technische haalbaarheid

Soms is het idee voor een product innovatief en baanbrekend, maar is het onduidelijk of de technologieën en infrastructuur momenteel beschikbaar zijn om het concept te ondersteunen. Een proof of concept stelt ontwikkelaars in staat om te experimenteren met verschillende technologieën en platforms om de technische haalbaarheid van het idee te valideren. Als de proof of concept succesvol is, kan dit het groene licht geven om door te gaan met de ontwikkeling van het volledige product.

Validatie van functionaliteit

Het doel van een proof of concept is niet alleen om technische aspecten te testen, maar ook om de functionaliteit van het product te valideren. Het stelt gebruikers in staat om te testen met een werkend proof of concept en feedback te geven over de bruikbaarheid en functionaliteit ervan. Deze feedback is van onschatbare waarde bij het verfijnen van het oorspronkelijke idee en het identificeren van eventuele functies die moeten worden toegevoegd of verwijderd om aan de behoeften van de gebruikers te voldoen.

Kostenbesparing

Het ontwikkelen van een digitaal product vereist in de meeste gevallen een aanzienlijke financiële investering. Zonder de fase door te lopen van een proof of concept is de kans aannemelijk dat het project later problemen ondervindt of niet aan de verwachtingen voldoet. Dit leidt tot verspilling van tijd en geld, en dat is zonde! Door te investeren in een proof of concept krijg je potentiële zwakke punten in het concept in beeld die kunnen worden aangepakt voordat er grote financiële verplichtingen worden aangegaan. Daarnaast is de investering in een proof of concept relatief laag.

Stakeholderbetrokkenheid

Bij de ontwikkeling van een product zijn er meestal verschillende belanghebbenden, zoals investeerders, eindgebruikers, managementteams, en mogelijk anderen. Een proof of concept is een uitstekend hulpmiddel om stakeholders te betrekken bij het project en hen een tastbaar beeld te geven van hoe het uiteindelijke product eruit zal komen te zien en te functioneren.